Czy Szwedzi są rzeczywiście tacy spokojni? Fenomen szwedzkiej mentalności

Czy Szwedzi są rzeczywiście tacy spokojni? Fenomen szwedzkiej mentalności

Szwedzi od lat owiani są aurą spokoju i harmonii. Wydają się być narodem, który zaskarbił sobie lokalny raj, gdzie codzienność toczy się w rytmie natury, a ludzie żyją w zgodzie ze sobą i otaczającym ich światem. Ale czy ten obraz jest rzeczywiście tak idealny, jak się powszechnie uważa? W niniejszym artykule przyjrzymy się z bliska szwedzkiej mentalności, próbując odkryć, co kryje się za tym relaksującym stereotypem.

Czy spokój Szwedów to jedynie efekt ich życia w pięknym królestwie skandynawskim, czy może jest to wynik głęboko zakorzenionej filozofii życia? Możliwe, że za beztroską atmosferą kryją się także wyzwania, z którymi mierzą się na co dzień. Zagłębimy się w aspekty kulturowe, społeczne i psychologiczne, które ukształtowały ten naród i zbadamy, jak balansują oni między relaksem a wymogami współczesnego życia.Przygotujcie się na podróż do serca Szwecji, aby odkryć prawdziwy fenomen szwedzkiej mentalności.

Czy Szwedzi są naprawdę tacy spokojni

Szwedzka mentalność, często postrzegana jako wyraz spokojnej, zrównoważonej natury, ma swoje korzenie w bogatej historii i specyficznych tradycjach. Warto przyjrzeć się kilku kluczowym aspektom,które wpływają na to,jak szwedzi postrzegają siebie i swoje otoczenie.

• Równość społeczna: W Szwecji dużą wagę przykłada się do egalitaryzmu.Niezależnie od statusu społecznego, każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania i uczestniczenia w życiu społecznym.
• Czas wolny: Szwedzi cenią sobie balans między pracą a życiem osobistym. Popularna zasada „lagom” (w sam raz) wskazuje na dążenie do harmonii i unikanie skrajności.
• Kontakt z naturą: Bliskość do przyrody w Szwecji nie tylko wpływa na styl życia, ale także na sposób myślenia. Spacery po lasach czy spędzanie czasu nad wodą pomaga w redukcji stresu.

Ważnym elementem szwedzkiej kultury są także tradycyjne obyczaje, które często przejawiają się w codziennym życiu. Praktyki takie jak „fika”,czyli przerwa na kawę z przyjaciółmi czy współpracownikami,są nie tylko chwilą relaksu,ale także sposobem na budowanie relacji. To piękny przykład tego, jak Szwedzi potrafią łączyć przyjemne z pożytecznym.

Nie można zapominać, że spokój Szwedów to również efekt ich zorganizowanego stylu życia i umiejętności radzenia sobie z emocjami. Wysoki poziom zaufania do instytucji publicznych oraz silny system wsparcia społecznego tworzą atmosferę bezpieczeństwa i stabilności.

Mimo że Szwedzi mogą sprawiać wrażenie wycofanych, w rzeczywistości są otwartymi i przyjaznymi ludźmi. Cenią sobie czas spędzany z rodziną i przyjaciółmi oraz umieją cieszyć się drobnymi przyjemnościami dnia codziennego, co niewątpliwie wpływa na ich postrzeganą spokój.

Historia szwedzkiego spokoju w kontekście kulturowym

W historii Szwecji, poczucie spokoju i harmonii ma głębokie korzenie, sięgające czasów prehistorycznych. Kultura szwedzka kształtowała się pod wpływem różnych czynników, takich jak geografia, klimat oraz wpływy sąsiednich państw. W przeciwieństwie do wielu innych krajów europejskich, Szwecja przez długie stulecia unikała dużych wojen i konfliktów zbrojnych, co miało znaczący wpływ na kształtowanie się mentalności jej mieszkańców.

Tradycyjne idee spokoju i równowagi znalazły odzwierciedlenie w szwedzkiej filozofii życia, znanej jako lagom.Termin ten, oznaczający „w sam raz”, podkreśla znaczenie umiaru i równowagi we wszystkich aspektach życia. To podejście może być zauważalne w różnych dziedzinach,takich jak:

• styl życia: Szwedzi preferują proste rozwiązania,które sprzyjają relaksowi i spokojowi.
• Architektura: Budynki są projektowane z myślą o harmonii z otoczeniem, z dużą ilością zieleni i światła naturalnego.
• Relacje międzyludzkie: W społeczeństwie szwedzkim panuje zasada „ciągłego dialogu”, co prowadzi do lepszego zrozumienia i współpracy.

Nie można również zapomnieć o roli, jaką w kształtowaniu spokojnej mentalności odegrały szwedzkie tradycje ludowe. Wiele z nich ma podtekst filozoficzny, który zachęca do cieszenia się prostymi chwilami życia. Przykładem mogą być:

Szwedzka mentalność ma również silny związek z naturą. W kraju tym ogromny szacunek poświęca się ochronie środowiska oraz cieszeniu się pięknem przyrody. Taki stosunek do natury wpływa na ich codzienne życie,co sprzyja tworzeniu harmonijnej atmosfery. W związku z tym Szwedzi często spędzają czas na świeżym powietrzu, co jest postrzegane nie tylko jako forma relaksu, ale także jako istotny element zdrowego stylu życia.

Podsumowując, spokój Szwedów jest wynikiem kompleksowego splotu tradycji, mentalności oraz relacji z otaczającym ich światem. Ta unikalna kultura pozostaje inspiracją dla wielu innych narodów, które poszukują równowagi w życiu. Nie bez powodu więc zwraca się uwagę na fenomen szwedzkiego spokoju, który wciąż fascynuje i czaruje swoją prostotą.

rola edukacji w kształtowaniu szwedzkiej mentalności

Edukacja w Szwecji odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu nie tylko wiedzy, ale także mentalności społeczeństwa. Już od najmłodszych lat dzieci uczą się wartości współpracy, szacunku dla innych i odpowiedzialności. System edukacyjny stawia na:

• Bezpieczeństwo emocjonalne: Szwedzkie szkoły dbają o to, aby uczniowie czuli się komfortowo, co sprzyja otwartości i chęci do dzielenia się swoimi myślami.
• Równość: Obowiązują zasady, które zapewniają jednakowy dostęp do edukacji dla wszystkich dzieci, bez względu na ich pochodzenie.
• Kreatywność i krytyczne myślenie: Uczniowie są zachęcani do zadawania pytań i wyrażania swoich opinii, co rozwija ich indywidualność i innowacyjność.

Jednym z elementów, które wyróżniają szwedzki system edukacji, jest koncepcja lekcji w terenie, gdzie uczniowie mają możliwość nauki poza klasycznymi murami szkoły. Ta forma edukacji łączy teorię z praktyką, prowadząc do głębszego zrozumienia światowych problemów, takich jak zmiany klimatyczne czy sprzeczności społeczne.

Warto podkreślić, że wychowanie do demokracji stanowi ważny aspekt nauczania. Schyłek lat szkolnych to czas, w którym uczniowie angażują się w projekty społeczne i debaty, co przygotowuje ich do aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie.

W rezultacie, Szwedzi wykazują się nie tylko spokojem i opanowaniem, ale także otwartością na świat. Takie podejście kształtuje w ich umysłach przekonanie, że różnorodność poglądów czy doświadczeń jest bogactwem, a nie przeszkodą.

Cisza i przestrzeń – jak natura wpływa na Szwedów

Szwedzi żyją w kraju, gdzie natura odgrywa kluczową rolę w codziennym życiu. Obszary otoczone lasami, jeziorami i fiordami stwarzają przestrzeń do refleksji i wyciszenia. W praktyce, taka bliskość do natury ma głęboki wpływ na mentalność społeczeństwa, wpływając na sposób myślenia, relacje międzyludzkie oraz podejście do codziennych wyzwań.

W Szwedzkim stylu życia można zaobserwować kilka istotnych elementów, które odzwierciedlają to zjawisko:

• Czas na świeżym powietrzu: Szwedzi spędzają znaczną część swojego czasu na zewnątrz.Aktywności takie jak hiking,rowerowe wycieczki czy spacery po lesie są powszechne i wpisane w codzienny rytm życia.
• Uroki czterech pór roku: Każda pora roku w Szwecji niesie ze sobą inne doświadczenia, co pozwala na różnorodność i głębsze apreciowanie otaczającego piękna.
• Minimalizm i harmonia: Inspiracje płynące z natury kształtują nie tylko styl życia, ale także estetykę. Szwedzi chętnie sięgają po proste, minimalistyczne rozwiązania w architekturze i designie, co podkreśla ich współzależność z otoczeniem.

Te aspekty sięgają głęboko w psychikę społeczeństwa. Regularny kontakt z naturą nie tylko poprawia samopoczucie, ale także zwiększa odporność na stres. Badania wykazują, że w otoczeniu zieleni ludzie czują się bardziej zrelaksowani, a ich kreatywność i zdolności do rozwiązywania problemów wzrastają.

To zrozumiałe, że fakt, iż Szwedzi żyją w harmonii z naturą, kształtuje ich mentalność na wiele sposobów. W sytuacjach kryzysowych i trudnych czasów,to połączenie z otaczającą przestrzenią daje im poczucie stabilności i wewnętrznej siły,co w rezultacie może wyjaśniać ich reputację jako narodu spokojnego i zrównoważonego.

Zarządzanie stresem i jego metody w Szwecji

W Szwecji, zarządzanie stresem jest nieodłącznym elementem życia codziennego, a społeczeństwo zdaje się skutecznie korzystać z różnych technik, aby zachować spokój i harmonię. Szwedzi stosują różnorodne metody, które pomagają im radzić sobie z napięciami, zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym.

Oto niektóre z najpopularniejszych metod zarządzania stresem w Szwecji:

• Mindfulness: Świadomość chwili obecnej to kluczowy element w podejściu Szwedów do stresu. Medytacja i praktyki uważności pomagają w redukcji lęków oraz poprawiają koncentrację.
• Ruch na świeżym powietrzu: Szwedzi uwielbiają przebywać na łonie natury. Codzienne spacery,jazda na rowerze czy trekking w lasach to świetne sposoby na wyciszenie i relaks.
• Techniki oddechowe: Prostym, ale efektywnym sposobem na złagodzenie stresu są ćwiczenia oddechowe, które Szwedzi często wykorzystują w sytuacjach wymagających szybkiej reakcji.
• Organizacja czasu: Planowanie dnia i wyznaczanie priorytetów to kolejna skuteczna strategia. Dzięki temu Szwedzi unikają niepotrzebnego pośpiechu i stresu związanego z niezałatwionymi sprawami.

Warto zauważyć, że stres w pracy jest w Szwecji traktowany bardzo poważnie. Istnieją przepisy chroniące pracowników przed nadmiernym obciążeniem, a firmy często oferują programy wsparcia, które obejmują zarówno psychologiczną pomoc, jak i zajęcia relaksacyjne.

Przytoczone dane pokazują, jak różne aspekty kultury szwedzkiej wpływają na radzenie sobie ze stresem:

Dzięki tym praktykom, Szwedzi zdołali stworzyć środowisko sprzyjające równowadze zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej, co pozwala im cieszyć się życiem w sposób zgodny z ich wartościami i przekonaniami.

Szwedzka filozofia „lagom” – co to naprawdę znaczy?

Szwedzka filozofia „lagom” jest kluczem do zrozumienia, dlaczego Szwedzi są postrzegani jako ludzie zrównoważeni i spokojni. Lagom można przetłumaczyć jako „w sam raz” lub „dokładnie tyle, ile potrzeba”. To podejście znajduje odzwierciedlenie w wielu aspektach życia codziennego, od pracy po to, jak spędzamy czas wolny.

W praktyce „lagom” oznacza:

• Umiejętność balansu – Szwedzi dążą do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, co jest widoczne w ich krótszych godzinach pracy oraz w szacunku dla wolnego czasu.
• Skromność – Dąży się tu do umiaru w konsumpcji i stylu życia. Wartością jest życie w zgodzie z naturą oraz minimalizm, który przekłada się na mniejsze zużycie zasobów.
• Współpraca – Lagom promuje ideę pracy zespołowej i wspierania się nawzajem, co sprzyja relacjom i pozytywnej atmosferze wśród ludzi.

Psychologia tej filozofii ma także swoje korzenie w kulturze. Szwedzi stawiają na poczucie wspólnoty, co oznacza, że jednostka tłumi swoje ego na rzecz dobra ogółu. W tym kontekście ważne są nie tylko indywidualne osiągnięcia, ale także spójność grupy.

Oto kilka kluczowych zasad, które odzwierciedlają ideę „lagom”:

W rezultacie, filozofia „lagom” nie tylko określa styl życia Szwedów, ale również ich spojrzenie na świat. Każdy dzień jest dla nich okazją do tego,aby cieszyć się prostymi rzeczami i pielęgnować relacje,co z pewnością przyczynia się do ogólnego spokojnego charakteru tego społeczeństwa.

Praca a życie prywatne – duża wartość równowagi

W Szwedzkiej kulturze równowaga między pracą a życiem prywatnym odgrywa kluczową rolę. Szwedzi pracują średnio 40 godzin w tygodniu, ale ich podejście do obowiązków zawodowych często różni się od reszty świata. Warto zwrócić uwagę na kilka czynników, które wpływają na tę harmonię:

• Elastyczność czasu pracy: Wiele firm oferuje elastyczne godziny pracy, co pozwala pracownikom dostosować swoje obowiązki do prywatnych potrzeb.
• Urlopy rodzicielskie: Szwedzki system socjalny daje możliwości długiego urlopu rodzicielskiego, co pozwala rodzicom na pełniejsze zaangażowanie się w życie rodzinne.
• krótsze dni robocze: W niektórych branżach, takich jak technologia, eksperymentuje się z czterodniowym tygodniem pracy bez utraty pensji.

Również wartości wyznawane przez Szwedów, takie jak szacunek dla czasu osobistego, wpływają na postrzeganie pracy. Często mówi się, że o godzinie 17:00 wszyscy wychodzą z biura, niezależnie od tego, co jeszcze jest do zrobienia. Takie podejście zmusza pracowników do lepszej organizacji czasu i efektywności. Oto kilka aspektów, które podkreślają ten fenomen:

Warto również zauważyć, że dla Szwedów korzystanie z czasu wolnego na hobby, sport czy spotkania z rodziną to nie tylko przyjemność, ale i obowiązek społeczny. Utrzymanie równowagi życiowej jest postrzegane jako kluczowe dla długoterminowego sukcesu zarówno na poziomie osobistym, jak i zawodowym. Takie podejście przekłada się na ogólne zadowolenie społeczne, które jest znane jako szwedzki model dobrobytu.

Równowaga ta wpływa nie tylko na jednostki, ale również na firmy. Pracodawcy, którzy doceniają work-life balance, zyskują lojalnych pracowników, co w dłuższej perspektywie przekłada się na większą stabilność i wydajność organizacji. Szwedzi doskonale rozumieją, że szczęśliwy pracownik to wydajny pracownik, co jest zgodne z ich filozofią życia.

Kultura fika jako klucz do społecznej harmonii

Kultura fika, W szwedzkiej tradycji, odgrywa niezwykle ważną rolę. To nie tylko chwila na wspólną kawę i ciastko, ale zjawisko, które łączy ludzi i sprzyja budowaniu relacji społecznych. Fika jest głęboko zakorzeniona w codziennym życiu Szwedów i często jest postrzegana jako chwila na odsapnięcie,wymianę myśli oraz połączenie z innymi.

W trakcie fiki, mniej formalne zasady interakcji pozwalają na:

• Integrację społeczną: W biurach i na uczelniach, fika staje się okazją do zacieśnienia więzi między pracownikami i studentami.
• Wymianę doświadczeń: czas spędzony przy kawie sprzyja otwartym rozmowom, co prowadzi do lepszego zrozumienia różnorodności punktów widzenia.
• Relaksację: Pausa na kawę skutkuje zmniejszeniem stresu i poprawą samopoczucia, co przekłada się na współpracę i efektywność w pracy.

Koncepcja ta znajduje również odzwierciedlenie w szwedzkiej kulturze pracy,gdzie równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest kluczowa. WLAN, aby zrozumieć tę harmonię, warto przyjrzeć się wartościom, które kształtują społeczeństwo szwedzkie:

Fika nie jest jedynie chwilowym odpoczynkiem, lecz intelektualnym i emocjonalnym zasobem, który przyczynia się do ogólnej harmonii społecznej. Zastanawiając się nad szwedzką mentalnością, niewątpliwie warto zwrócić uwagę na ten unikalny rytuał, który może być wzorem dla innych kultur w poszukiwaniu wspólnoty. Przykład Szwedów pokazuje, że prostota i regularność mogą być kluczem do satysfakcji oraz spokoju w otoczeniu społecznym.

Szwedzi a konflikty – dlaczego unikają konfrontacji?

W Szwedzkiej kulturze unikanie konfliktów jest głęboko zakorzenione i ma wiele przyczyn, które można tłumaczyć zarówno historycznie, jak i socjologicznie.Warto zrozumieć, dlaczego Szwedzi często preferują styl komunikacji oparty na zgodzie oraz jak kształtują się ich podejścia do miałkich i poważniejszych sporów.

1. Historia i tradycja

Przez wieki, Szwecja kształtowała się jako kraj stabilny pod względem politycznym i społecznym.Długie okresy pokoju i skandynawska praktyka demokratyczna stworzyły warunki sprzyjające rozwiązywaniu konfliktów poprzez dialog, a nie przemoc.Przyczyniło się to do rozwoju szwedzkiego pojęcia 'jante’, które przywołuje na myśl ideę pokory i unikania wywyższania się nad innych.

2. Wartości egalitaryzmu

Szwedzi silnie wierzą w egalitaryzm, co wpływa na ich sposób postrzegania konfliktów. Ktoś, kto zbyt intensywnie dąży do swoich interesów, mógłby zostać postrzegany jako egoista. Takie podejście promuje współpracę i porozumienie, jednocześnie stawiając na uwagę dla drugiej osoby.

3. Strach przed konfrontacją

Wielu Szwedów odczuwa niechęć do bezpośrednich konfrontacji, co może wynikać z obaw przed negatywnymi skutkami, które mogą wyniknąć z takiej interakcji. Strach przed odrzuceniem czy napięciem w relacjach międzyludzkich skutkuje dążeniem do unikania sporów.

4. Kultura „lagom”

Szwedzi wdrażają także filozofię 'lagom’, co oznacza 'w sam raz’. Ta zasada dotyczy nie tylko stylu życia, ale także sposobu, w jaki Szwedzi regulują swoje życie społeczne. celem jest zrównoważony rozwój relacji, a unikanie konfliktów może być interpretowane jako dążenie do utrzymania harmonii.

Można śmiało stwierdzić, że podejście Szwedów do konfliktów odzwierciedla ich skomplikowaną psychologię społeczną. Przykład wielu aspektów ich życia pokazuje, jak silny wpływ na codzienność ma pragnienie harmonii i spokoju.

Psychologia społeczna w szwedzkim społeczeństwie

Tajemnice szwedzkich domów – jak urządzają swoje przestrzenie?

Rola samoświadomości i introspekcji w życiu Szwedów

Rekomendacje dla tych, którzy chcą być bardziej spokojni

W dzisiejszym złożonym świecie, gdzie stres i pośpiech stają się nieodłącznym elementem naszego codziennego życia, warto zwrócić uwagę na metody redukcji napięcia, które przy praktykują Szwedzi. Oto kilka rekomendacji, które mogą pomóc w osiągnięciu większej harmonii i spokoju.

• Praktykuj codzienną medytację: Nawet kilka minut dziennie może przynieść zauważalne efekty. Regularne wyciszenie umysłu pozwala na lepsze radzenie sobie ze stresem.
• Spędzaj czas na świeżym powietrzu: Naturalne otoczenie wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie. Szwedzi są znani z zamiłowania do przyrody; spacer po lesie lub nad jeziorem to doskonały sposób na odzyskanie spokoju.
• Wprowadź rutynę: Stabilny harmonogram dnia, w tym regularne jedzenie i sen, może znacząco wpłynąć na naszą psychikę i poczucie bezpieczeństwa.
• Ćwiczenia fizyczne: Regularna aktywność fizyczna,niezależnie od jej formy,jest kluczem do obniżenia poziomu stresu. Szwedzi często korzystają z cykli i spacerów jako formy relaksacji.
• Praktykuj tzw. „Lagom”: To szwedzka zasada równowagi, która zachęca do życia w umiarkowaniu. Znalezienie złotego środka we wszystkim, co robisz, pomoże ci uniknąć skrajności, które prowadzą do stresu.

Oprócz tych praktycznych wskazówek, warto wprowadzić do swojego życia również elementy, które sprzyjają relaksacji, jak odpowiednia muzyka czy aromaterapia. Szwedzi często stosują zapachy, które uspokajają, takie jak lawenda i eukaliptus. Możesz zainwestować w świeczki zapachowe lub olejki eteryczne, które stworzą w Twoim domu atmosferę sprzyjającą wypoczynkowi.

Podążając za tymi wskazówkami, można zyskać wewnętrzny spokój oraz cieszyć się codziennym życiem tak, jak czynią to Szwedzi, tworząc przestrzeń dla harmonii i równowagi w swoim otoczeniu.

Jak przyjąć szwedzką mentalność w codziennym życiu

Aby przyjąć szwedzką mentalność w codziennym życiu,warto zwrócić uwagę na kluczowe elementy kultury i wartości,które kształtują sposób myślenia Szwedów.Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w implementacji tych zasad:

• harmonijne podejście do życia: Szwedzi cenią równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym. Staraj się wyznaczać granice i poświęcać czas na odprężenie i aktywności, które sprawiają Ci radość.
• Poszanowanie dla natury: Przywiązywanie wagi do naturalnego środowiska jest kluczowe. Regularne spacerowanie na świeżym powietrzu lub aktywność na łonie natury to nie tylko zdrowe nawyki, ale także sposób na wzbogacenie swojego życia o dodatnie emocje.
• Równość i inkluzyjność: Warto dążyć do równości w swoim otoczeniu. Rozważaj różnorodność i bądź otwarty na różne punkty widzenia, co umożliwi bardziej efektywne współdziałanie z innymi.
• Kultura feedbacku: przyjmowanie konstruktywnej krytyki i dzielenie się swoimi spostrzeżeniami z innymi to klucz do osobistego rozwoju. regularne rozmowy na temat postępów i ulepszeń mogą wprowadzić znaczące zmiany w Twoim otoczeniu.

Przyjęcie tych zasad nie polega tylko na ich znajomości, ale na ich codziennym praktykowaniu. Dlatego istotne jest, aby być świadomym swoich działań i wdrażać je w życie:

Implementując te zasady w codziennym życiu, możesz zauważyć stopniową zmianę w swoim postrzeganiu rzeczywistości i relacji międzyludzkich. Szwedzka mentalność i wartości mogą stać się inspiracją do budowania harmonijnego i spełnionego życia.

Przyszłość szwedzkiego spokoju w zglobalizowanym świecie

Podsumowując nasze rozważania na temat szwedzkiej mentalności, nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy Szwedzi są naprawdę tacy spokojni, jak się powszechnie uważa. Z jednej strony, ich sposób życia, oparty na równowadze, wspólnocie i poszanowaniu dla prywatności, rzeczywiście sugeruje skłonność do harmonii i spokoju. Z drugiej strony, każdy naród ma swoje cienie, a również w Szwecji znajdują się osoby borykające się z problemami emocjonalnymi i społecznymi.Warto jednak zauważyć, że w przypadku Szwedów ich mentalność wydaje się być głęboko zakorzeniona w kulturze, tradycji i systemie społecznym, który promuje równość oraz wsparcie dla jednostki. Z tego powodu, to, co postrzegamy jako wyjątkowo spokojne podejście do życia, może być w rzeczywistości odzwierciedleniem zaawansowanego systemu wartości, który w Szwecji jest szczególnie doceniany.Niezależnie od tego, czy przyjmujemy tę mentalność jako ideał, czy też jako coś, co może być zrozumiane jedynie w kontekście szwedzkiej kultury, fascynujące jest obserwowanie, jak różnorodne podejścia do życia przenikają się w dzisiejszym zglobalizowanym świecie. Warto zatem nie tylko przyglądać się Szwedom z dystansu, ale także zainspirować się ich spokojem, aby znaleźć własną drogę do równowagi w codziennym życiu.